CNC TEZGAHLARINDA EKSENLER
CNC takım tezgâhlarında iş parasının ya da kesici takımın hareketleri kartezyen koordinat sistemine göre yapılır. Bu koordinat sisteminde bir birini dik olarak kesen X, Y ve Z olmak üzere 3 temel eksen vardır. CNC programları bu koordinat sistemine göre yazılır.
Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi CNC takım tezgâhlarında X, Y ve Z olmak üzere 3 temel eksen vardır. Bu eksenler CNC torna tezgâhlarında X ve Z olmak üzere iki adet, işleme merkezlerinde ise X, Y ve Z olmak üzere üç adettir.
SAĞ EL KURALI
CNC takım tezgâhlarında eksenler Sağ El Kuralı (Right Hand Rule) kuralı ile tanımlanırlar. Bu 3 eksen orijin denilen noktada (avuç içinde) birleşirler ve aralarındaki açı 90° dir. Aşağıda görüldüğü gibi baş parmak X eksenini, işaret parmağı Y eksenini, orta parmak ise Z eksenini ifade etmektedir. Bu parmakların uçları ilgili eksenlerin + (Artı) yönünü gösterir.
Yukarıda da vurgulandığı gibi CNC torna tezgâhlarında X ve Z olmak üzere 2 temel eksen vardır. Z ekseni CNC tornanın fener mili eksenini yani iş parçasının eksenini, X ekseni ise kesici takımın iş parçası eksenine dik olarak yaptığı hareketin eksenini gösterir. Bu eksenlerin pozitif ve negatif hareketleri ise şöyle tanımlanmaktadır. Kesici takımın Z ekseninde aynaya doğru hareketi - Z, puntaya doğru hareketi ise + Z olarak tanımlanır. Kesici takımın X ekseninde iş parçasının merkezine doğru yaptığı hareket – X, iş parçasının merkezinden uzaklaşan hareket ise + X olarak tanımlanır.
YARDIMCI EKSENLER
CNC takım tezgâhlarında temel eksenlerin dışında Yardımcı Doğrusal ve Yardım Döner eksenler bulunmaktadır.
X eksenindeki yardımcı doğrusal eksen U, Y eksenindeki yardımcı doğrusal eksen V, Z eksenindeki yardımcı doğrusal eksen ise W harfleri ile gösterilir.
X eksenindeki yardımcı döner eksen A, Y eksenindeki yardımcı döner eksen B, Z eksenindeki yardımcı döner eksen ise C harfleri ile gösterilir.
KAYNAK: www.hamitarslan.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder